Er waait een frisse wind door governanceland

Head of mission Sophie Kuijpers over de ambities van de Blikverruimers

Sophie Kuijpers

AMSTERDAM – Ze zijn enthousiast en vaak al serieus actief in een toezichthoudende rol. En ze hebben het vermogen om binnen een Raad van Toezicht (RvT) een andere voorstelling van zaken aan te reiken vanuit de wereld waarin ze zelf functioneren. Dat geldt ook voor Sophie Kuijpers, in het dagelijks leven advocaat bij De Zaak van Advocaten en gespecialiseerd in ondernemingsrecht. We bevragen haar over de organisatie Blikverruimers die jaarlijks 20 à 25 jonge toezichthouders aflevert.

Toezicht houden is geen sinecure. Cicero schreef het al in zijn De Officiis (Over plichten): wie verantwoordelijkheid draagt treedt het leven tegemoet met een mengeling van fatsoen en praktisch denken. Wat is de meerwaarde van Blikverruimers?

Sophie Kuijpers: ‘Blikverruimers zijn gemotiveerd en maatschappelijke betrokken. Ze hebben een scherp oog voor de wereld om hen heen. En ze deden vaak ervaring op tijdens vrijwilligerswerk of waren betrokken bij de opzet van onderzoek. Het is een groep jonge, proactieve mensen die graag verder kijkt dan de eigen bubbel. Blikverruimers hebben bijvoorbeeld oog voor het geefgedrag van jongere generaties. Ze willen impact maken op een strategisch niveau. Dus actief zijn op de plaats waar de besluiten vallen.’

Hoe gaan Blikverruimers te werk in deze tijd van ambigue governance-regels en morele dillema’s?

‘Blikverruimers hebben minimaal drie en maximaal tien jaar werkervaring en zijn hierdoor in de regel tussen 28 en 38 jaar. Ze zijn geïnteresseerd in thema’s waar commissarissen en toezichthouders niet omheen kunnen. Denk aan diversiteit en inclusie, duurzaamheid, AI en IT-vraagstukken of sociale veiligheid. Wij young professionals zijn gewend om snel informatie tot ons te nemen. En doordrongen van het belang van duurzaamheid. Met een Blikverruimer aan boord wordt automatisch meer gestuurd op lange-termijn waarde-creatie, tegenwoordig een must in de bestuurskamer. Ook bij filantropische fondsen, waar elke euro telt.’

‘De Blikverruimers Academie bereidt jonge talenten voor om de toezichthouders van morgen te worden. Door ze inhoudelijk op te leiden, in contact te brengen met ervaren toezichthouders en – waar mogelijk – als trainee een jaar lang deel uit te laten maken van een RvC of RvT. Steeds meer organisaties zien de voordelen van een jonge expert in de board. Bureau Jeugdzorg, IDFA, Greenpeace en Rijksmuseum Boerhaave zijn slechts enkele voorbeelden van organisaties met een Blikverruimer als (trainee)toezichthouder.’  

Dan: ‘De Academie biedt verdieping in leergangen en workshops. Ambitieuze deelnemers en vooraanstaande docenten, onder wie accountants, juristen en ervaren commissarissen, ontmoeten elkaar tijdens ons curriculum met een flinke dosis soft en hard skills. Ook de thema’s van nu komen voorbij zoals AI en de boardroom. Aspirant Blikverruimers gaan uitgebreid in gesprek met routiniers als Elfrieke van Galen (over een geïntegreerde aanpak van duurzaamheid) of Mijntje Lückerath-Rovers (over morele dilemma’s in de boardroom).’ 

Waar krijgen Blikverruimers een positie als commissaris of toezichthouder? Profit en non profit zijn immers nogal verschillende werelden. Een belangrijk verschil is bijvoorbeeld dat de profits permanent de druk voelen van aandeelhouders. Dat houdt ze bij de les.

‘Er zijn inderdaad verschillen tussen de profits en de non profits. De meeste Blikverruimers vinden emplooi in de sectoren cultuur, onderwijs en zorg. Bij de grote bedrijven staan grote belangen op het spel en dat vereist specifieke kennis en ervaring, een bepaalde gravitas ook. Een ervaren commissaris als mentor kan dan helpen. Iemand die een Blikverruimer vooraf vraagt wat zoal opvalt in de stukken en na afloop van de vergadering zaken nabespreekt.’

‘Voordeel is dat Blikverruimers jong zijn, een lange weg te gaan hebben en oog hebben voor het langetermijnperspectief. Ze kunnen kritische vragen stellen over de agenda of  ertoe bijdragen blinde vlekken in de besluitvorming te voorkomen. Door hun open houding zijn ze sowieso vaak geneigd om te vragen naar het waarom van de aanpak van een gevestigde RvT of een RvC. Dat kan verfrissend werken. Daarnaast zorgt onze opleiding er natuurlijk wel voor dat Blikverruimers kennis hebben van het reilen en zeilen in een toezichthoudend orgaan.’

Een goede RvC of RvT vindt het juiste midden tussen afstand houden en betrokken zijn. Het draait regelmatig om countervailing power bieden. Vanwaar jouw persoonlijke belangstelling voor corporate governance?

‘Tijdens mijn studie en gedurende het werkende leven groeide mijn belangstelling voor corporate governance. Ik heb dagelijks veel te maken met startende ondernemingen en ben geïnteresseerd in de inrichting van beginnende en groeiende bedrijven. Governance – met thema’s als lange termijn waarde creatie, effectief bestuur en toezicht, beloningsbeleid en de algemene vergadering – kan daarbij fungeren als een vliegwiel voor de uitdagingen en de missie van een bedrijf.’

‘Als jurist vind ik het belangrijk om je over je expertise uit te drukken in begrijpelijke taal. Ik schrijf graag vanuit een expertblik en zoek daarbij waar nodig het publieke debat op. Ik publiceerde in augustus 2021 een opiniestuk in de Volkskrant over de destijds te actualiseren editie van de Corporate Governance Code. Er was veel weerstand bij het actualiseren van deze gedragscode. De krant kopte: ‘‘We kunnen niet op boomer-bestuurders wachten om bedrijven klimaatbewust te maken’’.’ 

‘De teneur van het artikel: haal mensen binnen die de vereiste duurzaamheidskennis al hebben, in plaats van zittende bestuursleden nu pas bij te scholen over het klimaat. Echte kennis op dat vlak was destijds bij bestuurders nog niet vereist. Dat is in schril contract met de huidige generatie die is grootgebracht met duurzaamheid on top of mind en in hun opleiding. Gelukkig vraagt de Code inmiddels expertise en ervaring op dit vlak in de samenstelling van de RvB en RvC.’

Wat is het belangrijkste signaal dat je wilt afgeven in deze ITGD-nieuwsbrief?

‘De wereld verandert snel en ingrijpend. Dat vraagt een ander soort toezicht en een frisse blik. Al jaren plaatsen wij succesvol Blikverruimers in Raden, ook die in de goededoelensector. Van het bedrijfsleven krijgen we positieve reacties, daar groeit het momentum. We willen graag opschalen en nog meer impact maken met onze missie. Dat betekent nóg meer jonge toezichthouders, ieder met hun eigen expertise, ook in de goededoelensector. Verjonging in de boardrooms van Nederland is niet alleen nodig, maar vooral blikverruimend en erg waardevol.’

Tot zover Sophie Kuijpers. Een constructieve samenwerking tussen ITGD en Blikverruimers ligt voor de hand. Zoveel is duidelijk.

Noot:

Het toezichttalent en verdere aanbod van Blikverruimers is te vinden op www.blikverruimers.com. Neem contact op met Sophie Kuijpers via sophie@blikverruimers.com voor meer informatie of het aanbieden van een (trainee)functie in uw raad van toezicht.